Hóa chất công nghiệp là gì? Hóa chất công nghiệp trong tiếng Anh là gì? Phân loại hóa chất công nghiệp? Ứng dụng của hóa chất công nghiệp?
Hóa chất công nghiệp được biết đến rộng rãi nhờ vào những ứng dụng đa dạng của chúng trong cuộc sống hàng ngày. Có nhiều các loại hóa chất công nghiệp cơ bản và các ứng dụng phổ biến của chúng trong sản xuất và đời sống là rất lớn, đem đến cho con người những tiện ích khác nhau. Chắc hẳn hiện nay vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ về thuật ngữ này. Bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu hóa chất công nghiệp là gì? Phân loại hóa chất thông dụng?
Hóa chất công nghiệp (Industrial chemicals) là gì?
1. Hóa chất công nghiệp là gì?
Trước tiên, chúng ta hiểu về hoá chất như sau:
Hóa chất hay chất hóa học được biết đến là cách gọi các loại chất, hợp chất sở hữu thành phần nguyên tố, tỷ lệ các loại nguyên tố và trật tự liên kết giữa chúng không đồi. Điều này cũng đã tạo nên những đặc tính hóa học cố định cho chất hóa học và khiến tính chất của chúng không bị biến đổi dưới các tác động về mặt vật lý.
Hóa chất cũng có thể tồn tại ở dạng khí, lỏng, rắn và plasma. Trạng thái của các chất trên thực tế sẽ có thể bị thay đổi do sự biến đổi của nhiệt độ và áp suất từ môi trường xung quanh.
Trong môi trường tự nhiên, các hóa chất đều tồn tại ở cả dạng tinh khiết và nằm trong hỗn hợp với các loại hóa chất khác. Tuy nhiên, phần lớn hóa chất đều ở dạng hỗn hợp. Để các nhà khoa học có thể nghiên cứu hoặc tách riêng các loại hóa chất cho những mục đích khác, chúng ta thường phải trải qua các công đoạn điều chế phù hợp.
Hóa chất công nghiệp được hiểu như sau:
Hóa chất công nghiệp về bản chất cũng là hóa chất nhưng hóa chất công nghiệp được tạo ra thông qua các quy trình điều chế,
Hóa chất công nghiệp cũng nao gồm cá một số loại thông dụng, an toàn, phù hợp để sử dụng cho đời sống hàng ngày như thuốc nhuộm tóc, chất tẩy rửa,… và các loại hóa chất nguy hiểm, có thể gây hại đến sức khỏe, môi trường. Quá trình sản xuất hóa chất, vận chuyển hóa chất, sử dụng hóa chất cần phải tuân thủ theo các quy trình nghiêm ngặt được quy định cụ thể.
Với sự phát triển mjanh mẽ của xã hội loài người và các ngành công nghiệp như hiện nay, việc các chủ thể sử dụng hóa chất công nghiệp đã tăng lên rất nhiều trong vài thập kỷ qua. Chúng ta cũng không còn nghi ngờ khi nói rằng những hóa chất công nghiệp này là một phần không thể thiếu cho sản xuất công nghiệp và rất thuận tiện cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, các hóa chất công nghiệp này được đưa vào môi trường với số lượng lớn trong quá trình sản xuất, sử dụng và thải bỏ. Hóa chất công nghiệp được phân bố rộng rãi trong không khí, đất và nước và gây hại lớn cho môi trường xung quanh và sức khỏe con người.
Một số hóa chất công nghiệp, đặc biệt là các chất hữu cơ gây ô nhiễm môi trường, đều có độc tính cao và khó loại bỏ. Không những thế thì hóa chất công nghiệp cũng bao gồm các hóa chất gây rối loạn nội tiết gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe ở sinh vật. Tất cả các hợp chất này có thể gây ra tác dụng phụ đối với sức khỏe con người và làm hỏng hệ sinh thái. Vì các hóa chất công nghiệp này cũng gây ra rủi ro lớn cho môi trường, hóa chất công nghiệp cần phải chú ý rất nhiều để có thể từ đó có thể nhận ra chúng.
Hóa chất công nghiệp cũng được sử dụng rộng rãi trong tất cả các loại ngành công nghiệp. Mặc dù việc sử dụng các hóa chất này đã đóng một vai trò lớn trong sự phát triển của công nghiệp và xã hội trong vài thập kỷ qua, đa số các vấn đề ô nhiễm hiện nay đang trở nên nghiêm trọng hơn bởi vì các hóa chất công nghiệp được sử dụng phổ biến trong môi trường.
Hiện nay, có khoảng từ 60 000 đến 90 000 hóa chất công nghiệp đang được sử dụng với mục đích thương mại hiện nay. Hóa chất công nghiệp cũng được giải phóng bằng cách bay hơi hoặc rò rỉ, trong suốt vòng đời sản phẩm hoặc sau quá trình xử lý cuối cùng.
Mặc dù không phải tất cả các yếu tố của hóa chất đều có nguy cơ gây độc tính, nhưng nhiều người cũng sẽ gây ô nhiễm môi trường bởi vì rò rỉ trong quá trình bảo quản, do sử dụng trong môi trường hoặc từ việc xử lý trực tiếp hoặc chất thải có chứa chúng. Ngoài việc sử dụng trong các ngành công nghiệp, một số lượng lớn hóa chất được sử dụng trong các sản phẩm trong nước và cũng chính vì vậy mag việc sử dụng và thải bỏ chúng ít được kiểm soát hơn so với hóa chất công nghiệp.
Ta nhận thấy rằng, từ những phân tích nêu trên, các hóa chất công nghiệp đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe và mức sống của chúng ta, nhưng hóa chất công nghiệp cũng đã gây ra những vấn đề đáng kể cho môi trường nguyên sơ không có tiếng nói. Những chất gây ô nhiễm do con người tạo ra bao gồm các hợp chất vô cơ, các chất hữu cơ, kim loại nặng và các hạt nhân phóng xạ. Thực tế, vấn đề sức khỏe cũng được đặt ra bất cứ khi nào mọi người tiếp xúc với hóa chất công nghiệp, ngay cả ở nồng độ thấp.
2. Hóa chất công nghiệp trong tiếng Anh là gì?
Hóa chất công nghiệp trong tiếng Anh là: Industrial chemicals.
3. Phân loại hóa chất công nghiệp:
Hóa chất công nghiệp được phân thành 3 loại chính dựa trên đặc tính và lĩnh vực cung ứng trong thực tế. Cụ thể đó là các loại sau đây:
– Hóa chất cơ bản:
Hóa chất cơ bản được biết đến là các loại sản phẩm được sản xuất phổ biến nhất trong ngành hóa chất công nghiệp. Hóa chất cơ bản thường được chia nhỏ theo nguồn gốc bao gồm hóa dầu, polyme và vô cơ cơ bản.
Hóa chất cơ bản thông thường sẽ không được sử dụng trực tiếp mà sẽ trở thành nguyên liệu hoặc tham gia vào quá trình sản xuất của các ngành công nghiệp khác nhau. Sản phẩm sau cùng của quy trình này đó chính là các loại chất, vật chất có tính năng lý hóa nổi bật, có công dụng vượt trội.
+ Hóa dầu và polyme: Rất nhiều phẩm màu công nghiệp có nguồn gốc từ dầu mỏ. Với sự phát triển của ngành công nghiệp hóa chất, số lượng hóa chất hữu ích từ dầu mỏ có xu hướng ngày càng gia tăng. Trong thành phần của dầu mỏ và khí đốt, hydrocacbon là yếu tố được xem là giá trị nhất, được ứng dụng để sản xuất nhiều loại polyme. Cũng chính bởi vì thế mà các công nghệ của ngành sản xuất hóa chất từ hóa dầu thường là các phương pháp được sử dụng để chưng cất hydrocacbon.
+ Chất hữu cơ: Do nguyên liệu chế biến không phải chất hiếm hay có giá thành cao nên chi phí sản xuất loại hóa chất này cũng tương đối thấp, sản lượng cũng khá lớn. Các loại chất hóa học này chủ yếu được dùng trong công nghiệp, là các chất có trong phân bón cụ thể có thể kể đến như clo, axit sunfuric, natri hydroxit và nitric.
– Hóa chất đặc dụng:
Hóa chất đặc dụng được hiểu là các loại hóa chất sở hữu một số đặc tính hóa học đặc trưng, chỉ sử dụng được trong một hoặc một số ít lĩnh vực cụ thể. Nhóm hóa chất đặc dụng này bao gồm các hóa chất bảo vệ thực vật, mực, chất tạo màu,… dùng trong công nghiệp dệt may, giấy, kỹ thuật.
Dù không thể ứng dụng được vào nhiều công việc nhưng hóa chất đặc dụng lại là nhánh sản phẩm đem đến nguồn thu khá lớn cho các công ty sản xuất hóa chất.
– Hóa chất tiêu dùng:
Hóa chất tiêu dùng được biết đếm là loại sản phẩm phổ biến nhất hiện nay. Khác với hai loại hóa chất kể trên, thông thường hóa chất tiêu dùng sẽ được bán cho các công ty, doanh nghiệp để tham gia vào những quy trình sản xuất công nghiệp, hóa chất công nghiệp được sử dụng bởi các chủ thể là những người tiêu dùng thông thường. Các sản phẩm thường là chất tẩy rửa, xà phòng, đồ vệ sinh,…
Cũng vì đặc điểm được nêu này nên hóa chất tiêu dùng thường có độ an toàn cao hơn và được sản xuất với số lượng lớn ở nhiều khu vực. Việc tiến hành nghiên cứu và phát triển các loại hóa chất tiêu dùng cũng được duy trì liên tục nhằm mục đích có thể đem đến nhiều sản phẩm đa dạng.
4. Ứng dụng của hóa chất công nghiệp:
Ứng dụng của hóa chất công nghiệp trong công nghiệp:
Hoá chất công nghiệp là sản phẩm từ một ngành công nghiệp nhưng lại trực tiếp tham gia vào quy trình sản xuất của nhiều ngành công nghiệp khác. Một số sản phẩm phổ biến nhất bao gồm: bột màu, chất nổ, cao su, nhựa, polyme, …
– Ngành công nghiệp nhựa: Tham gia vào nhiều quy trình khác nhau, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong lĩnh vực sản xuất nhựa và polyme.
– Ngành công nghiệp hóa chất: Một số dung dịch hóa học rất khó có thể tìm thấy trong tự nhiên hoặc chưng cất theo các phương pháp thông thường sẽ được sản xuất bằng cách tạo ra phản ứng từ những dung dịch hóa học khác. Ở đây, sẽ trở thành nguyên liệu đầu vào.
– Ngành công nghiệp sản xuất vải, màu,…: Sẽ được dùng để nhằm mục đích từ đó thực hiện sản xuất các loại bột màu, thuốc nhuộm,… giúp tạo ra sự đa dạng và hấp dẫn về mẫu mã.
Ứng dụng của hóa chất công nghiệp trong nông nghiệp:
Hoá chất công nghiệp cũng được ứng dụng vào quy trình sản xuất các loại phân bón, thuốc bảo vệ cây trồng, thuốc trị sâu bệnh,…Các sản phẩm này thông thường mang đến hiệu quả nhanh chóng, trực tiếp, hỗ trợ tối đa cho quy trình nuôi trồng, thu hoạch nông sản. Tuy nhiên, việc ứng dụng hóa chất thường đi kèm với các tác động xấu đến môi trường. Cũng chính vì vậy mà trong giai đoạn hiện nay, các sản phẩm này thường được kiểm định nghiêm ngặt hơn, quy trình lựa chọn và sử dụng hóa chất đều cần đảm bảo các điều kiện về an toàn hóa chất công nghiệp.
Ứng dụng của hóa chất công nghiệp đối với sản phẩm tiêu dùng:
Thực tế, hóa chất công nghiệp cũng được ứng dụng để sản xuất rất nhiều sản phẩm tiêu dùng thông thường như chất tẩy rửa, chất tạo mùi, các sản phẩm vệ sinh,…
Bài viết được thực hiện bởi Thạc sỹ Đinh Thùy Dung
