Giống cây trồng là gì? Thủ tục công bố lưu hành giống cây trồng

1. Giống cây trồng là gì?

Cây trồng (viết tắt của “giống được trồng”) là những cây bạn mua thường được nhân giống không phải từ hạt mà là thực vật (ví dụ: thông qua giâm cành). Với phương pháp nhân giống này, bạn có thể chắc chắn rằng con cái sẽ giữ lại những đặc điểm của bố mẹ chỉ trong một thế hệ đó. Có nghĩa là, cây trồng từ hạt giống của giống cây trồng có thể khiến bạn thất vọng, không giữ được hình thức đúng như mong muốn.

Cây trồng là một loại cây trồng mà người ta đã lai tạo để tạo ra các tính trạng mong muốn, chúng được tái sản xuất theo từng thế hệ mới bằng phương pháp như ghép, nuôi cấy mô hoặc sản xuất hạt giống được kiểm soát cẩn thận. Hầu hết các giống cây trồng phát sinh từ sự thao túng có chủ đích của con người, nhưng một số giống cây trồng có nguồn gốc từ cây dại có những đặc điểm khác biệt. Tên cây trồng được chọn theo các quy tắc của Bộ luật quốc tế về danh pháp cho cây trồng (ICNCP), và không phải tất cả các cây trồng đều đủ tiêu chuẩn là giống cây trồng. Các nhà làm vườn thường tin rằng từ trồng trọt được đặt ra như một thuật ngữ có nghĩa là “giống được trồng”.

Giống cây trồng là một phần chính trong nhóm rộng hơn của Liberty Hyde Bailey, giống cây trồng, được định nghĩa là cây trồng có nguồn gốc hoặc sự chọn lọc chủ yếu là do hoạt động có chủ đích của con người. Giống cây trồng không giống với giống cây trồng, là thứ bậc phân loại dưới các loài phụ, và có những khác biệt trong các quy tắc tạo và sử dụng tên của các giống và cây trồng thực vật. Trong thời gian gần đây, việc đặt tên giống cây trồng trở nên phức tạp do việc sử dụng các bằng sáng chế theo luật định cho cây trồng và công nhận quyền của tác giả giống cây trồng.

Trên cơ sở quy định tại Khoản 24 Điều 4 Văn bản hợp nhất 19/VBHN-VPQH năm 2013 hợp nhất Luật sở hữu trí tuệ do Văn phòng Quốc hội ban hành thì giống cây trồng được định nghĩa là: “Giống cây trồng là quần thể cây trồng thuộc cùng một cấp phân loại thực vật thấp nhất, đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kỳ nhân giống, có thể nhận biết được bằng sự biểu hiện các tính trạng do kiểu gen hoặc sự phối hợp của các kiểu gen quy định và phân biệt được với bất kỳ quần thể cây trồng nào khác bằng sự biểu hiện của ít nhất một tính trạng có khả năng di truyền được.”

2. Giống cây trồng có tên trong tiếng Anh là gì?

Giống cây trồng – danh từ,  có tên trong tiếng Anh có thể được dịch bằng từ là: “Cultivar”.

3. Thủ tục công bố lưu hành giống cây trồng:

Các từ trồng trọt và giống cây trồng có thể bị nhầm lẫn với nhau. Giống cây trồng là bất kỳ loại cây nào được chọn hoặc thay đổi có chủ ý trong quá trình canh tác, trái ngược với cây chàm; Bộ luật Thực vật được trồng trọt tuyên bố rằng các cây trồng “được duy trì như những thực thể dễ nhận biết chỉ bằng cách tiếp tục nhân giống”. Các loại cây trồng có thể có tên ở bất kỳ cấp bậc phân loại nào, bao gồm tên loài, loài, nhóm cây trồng, giống, dạng và giống cây trồng; và chúng có thể là những cây đã bị thay đổi trong quá trình canh tác, kể cả bằng cách biến đổi gen, nhưng chưa được định danh chính thức.

Một giống hoặc một thành phần của giống có thể được chấp nhận là giống nếu nó dễ nhận biết và có các đặc tính ổn định. Vì vậy, tất cả các loại cây trồng đều là cây trồng, bởi vì chúng được trồng trọt, nhưng không phải cây trồng nào cũng là cây trồng, vì một số loại cây trồng chưa được chính thức phân biệt và đặt tên là giống cây trồng.

Trên có sở quy định tại Luật Trồng trọt, Nghị định 94/2019/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của luật trồng trọt về giống cây trồng và canh tác. Và Thông tư số 17/2019/TT-BNNPTNT Banh hành Danh mục loài cây trồng chính thì giống cây trồng  trước khi được đưa ra thì trường thì cần phải thông qua việc thực hiện thủ tục công bố lưu hành trên thị trường. Tuy nhiên không phải giống cây trồng cũng được đưa ra công bố mà nó phải đáp ứng các điều kiện như: có tên giống cây trồng; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng đạt tiêu chuẩn quốc gia đối với loài cây trồng tự công bố lưu hành; trường hợp không có tiêu chuẩn quốc gia thì áp dụng tiêu chuẩn cơ sở. Từ đó, thì thủ tục để công bố giống cây trông cần được thực hiện với nội dung như sau:

Bước 1: Tổ chức, cá nhân gửi hồ sơ đến Cục Trồng trọt.

Trong thành phần hồ sơ bao gồm:

– Bản tự công bố lưu hành giống cây trồng theo Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 94/2019/NĐ-CP ngày 13/12/2019.

– Quy trình canh tác của giống do tổ chức, cá nhân tự công bố lưu hành giống cây trồng biên soạn.

– Bản công bố các thông tin về giống cây trồng theo Mẫu số 02.CN Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 94/2019/NĐ-CP ngày 13/12/2019.

Bước 2: Trả lời tính đầy đủ của thành phần hồ sơ. Là bước được Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính thực hiện tiếp sau khi các chủ thể thực hiện hoạt động nộp hồ sơ theo 2 cách đó là: nộp hồ sơ trực tiếp và nộp hồ sơ qua dịch vụ bưu chính hoặc qua môi trường mạng. Do đó, đối với mỗi cách khác nhau thì Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính sẽ thực hiện hoạt động kiểm tra thành phần hồ sơ và trả lời trong thời gian khác nhau.

– Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính kiểm tra thành phần hồ sơ và trả lời ngay khi tổ chức, cá nhân đến nộp hồ sơ qua cách trực tiếp.

– Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính sẽ thực hiện trong thời hạn không quá 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ quan giải quyết thủ tục hành chính xem xét tính đầy đủ, nếu hồ sơ chưa đầy đủ theo quy định, cơ quan giải quyết thủ tục hành chính thông báo cho tổ chức, cá nhân biết để bổ sung.

Bước 3: Đăng tải trên cổng thông tin điện tử.

– Trường hợp hồ sơ đầy đủ theo quy định: Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ của tổ chức, cá nhân tự công bố lưu hành giống cây trồng, Cục Trồng trọt đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Cục Trồng trọt.

– Trường hợp hồ sơ không đầy đủ theo quy định: Cục Trồng trọt thông báo bằng văn bản cho tổ chức, cá nhân và nêu rõ lý do.

Cây trồng là cây được trồng từ phương pháp cắt thân, ghép cành hoặc cấy mô để đảm bảo giữ được các đặc tính của cây bố mẹ. Trồng cây từ một trong những hạt của cây này có thể không tạo ra cây giống như cây bố mẹ.

Về cách chúng xuất hiện ngay từ đầu, các giống cây trồng có thể bắt đầu như:

– Cây lai

– Thể thao (đột biến thực vật)

Thuật ngữ, “cây trồng” thường được sử dụng để thảo luận về phân loại thực vật. Khi tên khoa học đầy đủ của một giống cây trồng cụ thể được đưa ra, phần tên chỉ loài cây trồng đó theo tên chi và tên loài. Hơn nữa, chữ cái đầu tiên của nó được viết hoa và tên thường được đặt bằng dấu ngoặc kép. Bằng cách đề cập đến những loài thực vật như vậy theo cách này, chúng ta có thể biết cụ thể hơn về chúng thay vì chúng ta tự giới hạn mình trong việc ghi nhận chi và đặc điểm

Nếu bạn nhớ rằng “cây trồng” là viết tắt của “giống được trồng”, bạn sẽ không gặp vấn đề gì khi nhớ sự khác biệt giữa hai loại. Trong khi một “giống” cũ thuần túy là một hiện tượng tự nhiên, thì một giống được trồng trọt chỉ tồn tại do nó đã được nhân giống thông qua sự can thiệp của con người. Sự tồn tại liên tục của nó (ở dạng mong muốn) từ thế hệ này sang thế hệ khác đòi hỏi sự tham gia của con người – giống như một mảnh đất canh tác chỉ có thể giữ được hình dáng và thành phần của nó thông qua nỗ lực không ngừng của con người. Trên thực tế, “trồng trọt” bắt nguồn từ gốc tiếng Latinh có nghĩa là “làm việc đất” hoặc “có xu hướng làm một cái gì đó với lòng sùng kính tôn giáo.” Từ gốc Latinh đó cũng cho chúng ta những từ như “văn hóa” và thậm chí là “sùng bái”.

Khi một giống được đặt tên bằng văn bản (ví dụ: trong sách, trên Web hoặc nhãn thực vật), giống đó sẽ xuất hiện khác với tên giống cây trồng. Thay vì được trình bày trong các dấu ngoặc kép (với chữ cái đầu tiên được viết hoa), nó nên được in nghiêng và viết thường – giống như tên loài, theo sau nó.

Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết:

– Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2013;

– Văn bản hợp nhất 19/VBHN-VPQH năm 2013 hợp nhất Luật sở hữu trí tuệ do Văn phòng Quốc hội ban hành;

– Luật Trồng trọt 2018;

– Nghị định 94/2019/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của luật trồng trọt về giống cây trồng và canh tác;

– Thông tư số 17/2019/TT-BNNPTNT Banh hành Danh mục loài cây trồng chính.