Giải quyết khiếu nại (Complaint settlement) là gì? Những thuật ngữ pháp lý liên quan dịch sang tiếng Anh? Quy trình thực hiện khiếu nại và giải quyết khiếu nại?
Hiện nay vấn đề khiếu nại đã được áp dụng khá nhiều trong nhiều trong đời sống xã hội để giải quyết các vấn đề bất cập xâm phạm đền quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, đơn vị. Việc giải quyết khiếu nại phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Vậy, giải quyết khiếu nại là gì? Quy trình thực hiện
Căn cứ pháp lý:
- Luật khiếu nại 2011;
- Nghị định 124/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật khiếu nại.
1. Giải quyết khiếu nại là gì?
Để hiểu được khái niệm về giải quyết khiếu nại là gì, tác giả xin được giới thiệu đến các bạn đọc về khái niệm khiếu nại trước tiên.
Khiếu nại được hiểu là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật khiếu nại quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Và giải quyết khiếu nại chính là việc thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết định xử lsy đối với nội dung được khiếu nại. Thẩm quyền xử lý khiếu nại sẽ do cá nhân có thẩm quyền yêu cầu cán bộ có liên quan tiến hành xử lý nội dung theo đúng với quy định của pháp luật.
2. Những thuật ngữ pháp lý liên quan dịch sang tiếng Anh
Giải quyết khiếu nại được dịch sang tiếng anh như sau: Complaint settlement
Khái niệm về giải quyết khiếu nại được dịch sang tiếng anh như sau:
Complaint settlement is the work of benefiting, verifying, concluding and deciding to handle the complaint content. Competence to handle related complaints will make individuals have the right to appraise requests to the Ministry to manage the handling process in accordance with the provisions of law.
3. Quy trình thực hiện khiếu nại và giải quyết khiếu nại
Thứ nhất, quy trình thực hiện khiếu nại
- Khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
- Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ (sau đây gọi chung là Bộ trưởng) thì người khiếu nại khiếu nại đến Bộ trưởng hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
– Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Bộ trưởng quản lý ngành, lĩnh vực hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần hai của Bộ trưởng hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Thứ hai, quy trình giải quyết khiếu nại
Một, thụ lý giải quyết khiếu nại và chuẩn bị xác minh nội dung khiếu nại
– Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật cán bộ, công chức thuộc thẩm quyền giải quyết mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật Khiếu nại sau đây thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc lần hai phải thụ lý giải quyết.
+ Quyết định hành chính, hành vi hành chính trong nội bộ cơ quan nhà nước để chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ, công vụ; quyết định hành chính, hành vi hành chính trong chỉ đạo điều hành của cơ quan hành chính cấp trên với cơ quan hành chính cấp dưới; quyết định hành chính có chứa đựng các quy phạm pháp luật do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ban hành theo trình tự, thủ tục của pháp luật về
+ Quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại không liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại;
+ Người khiếu nại không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mà không có người đại diện hợp pháp;
+ Người đại diện không hợp pháp thực hiện khiếu nại;
+ Đơn khiếu nại không có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại;
+ Thời hiệu, thời hạn khiếu nại đã hết mà không có lý do chính đáng;
+ Khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;
+ Có văn bản thông báo đình chỉ việc giải quyết khiếu nại mà sau 30 ngày người khiếu nại không tiếp tục khiếu nại;
+ Việc khiếu nại đã được Tòa án thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Toà án, trừ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của Tòa án.
Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại về một nội dung và cử người đại diện để trình bày nội dung khiếu nại thì thụ lý khi trong đơn khiếu nại có đầy đủ chữ ký của những người khiếu nại và có văn bản cử người đại diện bao gồm các nội dung ngày tháng năm, họ, tên, địa chỉ của địa diện người khiếu nại, nội dung, phạm vi được đại diện, chữ lý hoặc điểm chỉ của những người khiếu nại và các nội dung khác có liên quan nếu có. Trường hợp không thụ lý giải quyết thi phải nêu rõ lý do trong văn bản thông báo cho người khiếu nại.
– Đối với khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thông báo việc thụ lý hoặc không thụ lý bằng văn bản đến người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến (nếu có) và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết. Đối với khiếu nại quyết định kỷ luật cán bộ, công chức thì văn bản thông báo việc thụ lý hoặc không thụ lý được gửi cho người khiếu nại. Trường hợp nhiều người khiếu nại về cùng một nội dung và cử người đại diện để thực hiện việc khiếu nại thì văn bản thông báo việc thụ lý hoặc không thụ lý được gửi đến một trong số những người đại diện.
Lưu ý: Văn bản thông báo việc thụ lý giải quyết khiếu nại và không giải quyết khiếu nại được thực hiện theo mẫu.
Hai, tiến hành xác minh nội dung khiếu nại
- Làm việc trực tiếp với người khiếu nại, người đại diện, người được ủy quyền, luật sư, trợ giúp viên pháp lý của người khiếu nại bằng cách liên hệ qua điện thoại hoặc gặp mặt trực tiếp tại văn phòng làm việc trong thời gian sớm nhất.
- Làm việc trực tiếp với người có quyền, lợi ích liên quan và người bị khiếu nại.
- Yêu cầu cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu, bằng chứng liên quan đến nội dung bị khiếu nại.
- Tiếp nhận, xử lý thông tin, tài liệu, bằng chứng
- Xác minh thực tế tại địa phương, nơi xảy ra vụ việc nếu cần thiết.
- Trưng cầu giám định
- Làm việc với các bên có liên quan trong quá trình xác minh nội dung khiếu nại như cơ quan tiếp nhận hồ sơ, cơ quan điều tra, kiểm sát viên…
- Báo cáo kết quả xác minh nội dung khiếu nại
Ba, tổ chức đối ngoại
Trường hợp yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau thì người giải quyết khiếu nại tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại; việc đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ.
Bốn, quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu
- Người giải quyết khiếu nại lần đầu phải ra quyết định giải quyết khiếu nại và phải bao gồm các nội dung sau đây:
+ Ngày, tháng, năm ra quyết định;
+ Tên, địa chỉ người khiếu nại, người bị khiếu nại;
+ Nội dung khiếu nại;
+ Kết quả xác minh nội dung khiếu nại;
+ Kết quả đối thoại (nếu có);
+ Căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại;
+ Kết luận nội dung khiếu nại;
+ Giữ nguyên, sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ một phần hay toàn bộ quyết định hành chính, chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại; giải quyết các vấn đề cụ thể trong nội dung khiếu nại;
+ Việc bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại (nếu có);
+ Quyền khiếu nại lần hai, quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án.
– Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại về một nội dung thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại xem xét, kết luận nội dung khiếu nại và căn cứ vào kết luận đó để ra quyết định giải quyết khiếu nại cho từng người hoặc ra quyết định giải quyết khiếu nại kèm theo danh sách những người khiếu nại.
Năm, gửi quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày có quyết định giải quyết khiếu nại, người giải quyết khiếu nại lần đầu có trách nhiệm gửi quyết định giải quyết khiếu nại cho người khiếu nại, thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người giải quyết khiếu nại hoặc người có thẩm quyền, người có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân đã chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp.
Như vậy, việc giải quyết khiếu nại sẽ thực hiện theo đúng trình tự thủ để có thể đảm bảo xử lý chính xác, minh bạch và công bằng. Phát hiện và xử lý những cá nhân có hành vi lợi dụng chức quyền để gây trở ngại, khó khăn cho nhân dân. Đây được xem là quyền của nhân dân đã được quy định khi phát hiện những sai phạm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của mình thì có quyền nộp đơn khiếu nại yêu cầu người có thẩm quyền, cơ quan chức năng giải quyết để đảm bảo quyền lợi của mình.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Dương Gia về giải quyết khiếu nại là gì, quy trình thực hiện khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Trường hợp có thắc mắc xin vui lòng liên hệ để được giải đáp cụ thể.
Bài viết được thực hiện bởi: Thạc sỹ Đinh Thùy Dung
