Có thể nói bổ nhiệm là một trong những việc làm mang tính chất quyền lực nhà nước. Thông qua việc bổ nhiệm những người có đủ tiêu chuẩn được giao giữ chức vụ lãnh đạo để thông qua đó góp phần kiện toàn và củng cố bộ máy nhà nước. Đảm bảo cho bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu quả và hiệu lực trên thực tế.
Mục lục bài viết
1. Bổ nhiệm công chức là gì?
Bổ nhiệm công chức là việc lựa chọn những công chức có đủ tiêu chuẩn được giao giữ chức vụ lãnh đạo. Việc bổ nhiệm công chức lãnh đạo phải tuân thủ đầy đủ điều kiện, tiêu chuẩn, quy trình theo quy định của pháp luật.
2. Điều kiện bổ nhiệm công chức lãnh đạo:
Theo quy định tại Điều 51 Luật cán bộ, công chức 2008, việc bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý cần phải căn cứ vào nhu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị và tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ lãnh đạo, quản lý. Do đó, công chức muốn được bổ nhiệm vào chức vụ lãnh đạo, quản lý cần đảm bảo đủ các tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 40 Nghị định 24/2010/NĐ-CP và Hướng dẫn tại Điều 6 Quyết định 27/2003/QĐ-TTg, cụ thể như sau:
Thứ nhất, công chức được bổ nhiệm phải đảm bảo đạt các tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ, chức danh được bổ nhiệm bao gồm tiêu chuẩn chung của cán bộ, công chức và cả tiêu chuẩn cụ thể của từng chức danh bổ nhiệm theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.
Thứ hai, người được bổ nhiệm phải có đầy đủ hồ sơ cá nhân được cơ quan có thẩm quyền xác minh rõ ràng, trong đó có có bản kê khai nhà, đất và các tài sản khác theo quy định.
Thứ ba, công chức muốn được bổ nhiệm cần phải đang trong độ tuổi bổ nhiệm theo quy định, cụ thể như sau:
– Cán bộ, công chức bổ nhiệm lần đầu được quy định không được quá 55 tuổi đối với nam và không quá 50 tuổi đối với nữ.
– Riêng các chức vụ trưởng phòng, phó trưởng phòng các quận, huyện và tương đương, tuổi bổ nhiệm lần đầu không quá 45 tuổi (đối với cả nam và nữ).
– Trường hợp cán bộ, công chức đã thôi giữ chức vụ lãnh đạo, sau một thời gian công tác nếu được xem xét để bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo, thì điều kiện về tuổi thực hiện như quy định khi bổ nhiệm lần đầu.
Thứ tư, công chức được bổ nhiệm phải đảm bảo có đủ sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ và chức trách được giao.
Thứ năm, công chức được bổ nhiệm phải là người không thuộc các trường hợp bị cấm đảm nhiệm chức vụ theo quy định của pháp luật , không trong thời gian bị thi hành kỷ luật từ hình thức khiển trách đến cách chức.
3. Quy trình bổ nhiệm công chức lãnh đạo:
Theo quy định tại Điều 7 Quyết định 27/2003/QĐ-TTg, công chức lãnh đạo, quản lý được bổ nhiệm theo trình tự như sau:
Bước 1: Cơ quan, đơn vị có nhu cầu bổ nhiệm công chức lãnh đạo thực hiện trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt về chủ trương, số lượng và dự kiến phân công công tác đối với chức vụ sẽ bổ nhiệm.
Bước 2: Sau khi được cơ quan có thẩm quyền đồng ý, lãnh đạo đơn vị thực hiện đề xuất nhân sự để bổ nhiệm
Thứ nhất, đối với nguồn nhân sự tại chỗ việc đề xuất nhân sự được thực hiện như sau:
– Căn cứ vào nguồn cán bộ trong quy hoạch hoặc ý kiến giới thiệu của công chức trong cơ quan, đơn vị thủ trưởng và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị thực hiện đề xuất phương án nhân sự.
– Tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị tiến hành thảo luận, lựa chọn giới thiệu nhân sự trên cơ sở nhận xét đánh giá tín nhiệm của cán bộ, công chức trong cơ quan, đơn vị. Có thể giới thiệu từ 1 đến 3 công chức để lựa chọn đối với một chức vụ được bổ nhiệm.
– Tổ chức họp lấy ý kiến của cán bộ chủ chốt cơ quan, đơn vị với những nội dung sau:
+ Trao đổi, thảo luận về những yêu cầu và tiêu chuẩn để công chức được bổ nhiệm làm công chức lãnh đạo.
+ Thông báo danh sách công chức được lãnh đạo giới thiệu
+ Tóm tắt lý lịch, quá trình học tập, công tác của những công chức được giới thiệu để bổ nhiệm.
+ Nhận xét, đánh giá ưu khuyết điểm, mặt mạnh, mặt yếu, triển vọng phát triển của những công chức được giới thiệu bổ nhiệm và dự kiến phân công công tác
+ Công chức được giới thiệu trình bày ý kiến về thực hiện nhiệm vụ nếu được bổ nhiệm và trả lời những vấn đề có liên quan.
– Tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị xem xét kết luận những vấn đề mới nảy sinh (nếu có).
– Đảng ủy hoặc Thường vụ Đảng uỷ cơ quan có ý kiến bằng văn bản về nhân sự được đề nghị bổ nhiệm.
– Tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị thảo luận và biểu quyết để quyết định người được đề nghị bổ nhiệm, người được đề nghị phải được đa số các thành viên trong tập thể lãnh đạo tán thành. Thủ trưởng cơ quan, đơn vị ra quyết định bổ nhiệm cán bộ, công chức hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét bổ nhiệm.
Thứ hai, đối với nguồn nhân sự từ nơi khác việc đề xuất nhân sự được tiến hành như sau:
– Lãnh đạo cơ quan, đơn vị đề xuất nhân sự hoặc cấp có thẩm quyền giới thiệu.
– Tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị thảo luận thống nhất về chủ trương và tiến hành một số công việc sau:
+ Đại diện lãnh đạo cơ quan gặp cán bộ, công chức được đề nghị bổ nhiệm trao đổi về yêu cầu nhiệm vụ công tác; + Làm việc với cấp uỷ và Thủ trưởng cơ quan, đơn vị nơi cán bộ, công chức đang công tác để trao đổi ý kiến về nhu cầu bổ nhiệm, tìm hiểu và xác minh lý lịch của cán bộ, công chức.
+ Trao đổi kết quả làm việc với cơ quan, đơn vị nơi cán bộ, công chức công tác; lấy ý kiến của cấp uỷ cơ quan về việc bổ nhiệm cán bộ, công chức.
+ Thảo luận, nhận xét, đánh giá và biểu quyết; thủ trưởng cơ quan, đơn vị tiếp nhận và quyết định bổ nhiệm hoặc đề nghị cấp trên xem xét bổ nhiệm.
4. Lưu ý về việc bổ nhiệm công chức lãnh đạo:
– Thời hạn bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý là 05 năm. Khi hết thời hạn được bổ nhiệm, cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền phải xem xét quyết định việc bổ nhiệm lại hoặc không bổ nhiệm lại.
– Việc bổ nhiệm lại công chức lãnh đạo phải đảm bảo đáp ứng được các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 41 Nghị định 24/2010/NĐ-CP như sau:
+ Công chức lãnh đạo phải là người đã hoàn thành nhiệm vụ trong thời gian giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
+ Đạt tiêu chuẩn của chức vụ công chức lãnh đạo, quản lý đang đảm nhiệm tại thời điểm xem xét bổ nhiệm lại.
+ Đủ sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ và chức trách được giao và không thuộc các trường hợp bị cấm đảm nhiệm chức vụ theo quy định của pháp luật.
– Công chức lãnh đạo, quản lý được bổ nhiệm lại theo trình tự quy định tại Điều 11 Quyết định 27/2003/QĐ-TTg như sau:
+ Cán bộ, công chức lãnh đạo làm báo cáo tự nhận xét đánh giá việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ trong thời gian giữ chức vụ theo hướng dẫn tại Quy chế đánh giá cán bộ, công chức gửi Thủ trưởng cơ quan, đơn vị hoặc cấp có thẩm quyền.
+ Tập thể cán bộ, công chức (hoặc tập thể lãnh đạo) trong cơ quan, đơn vị tham gia ý kiến và gửi biên bản lên Thủ trưởng cơ quan, đơn vị hoặc cấp có thẩm quyền;
+ Thủ trưởng cơ quan, đơn vị trực tiếp sử dụng cán bộ, công chức lãnh đạo đánh giá và đề xuất ý kiến bổ nhiệm lại hay không bổ nhiệm lại.
+ Sau khi trao đổi trong tập thể lãnh đạo, Thủ trưởng cơ quan, đơn vị quyết định hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định.
– Công chức được bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý mới thì đương nhiên thôi giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý đang đảm nhiệm, trừ trường hợp kiêm nhiệm.
5. Quy trình bổ nhiệm lãnh đạo như vậy là đúng chưa?
Tóm tắt câu hỏi:
Xin luật sư cho biết: Cán bộ công chức khi chuyển công tác đến đơn vị mới công tác thì phải có thời gian công tác bao lâu sẽ được bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý? Trường hợp một cán bộ, công chức chuyển từ đơn vị công tác này sang một đơn vị công tác khác, khi sang đơn vị mới đồng chí đó đi học luôn, sau khi đi học về chưa đầy 3 tháng, đồng chí này được lãnh đạo cơ quan làm quy trình để bổ nhiệm lãnh đạo, như vậy có đúng không?
Luật sư tư vấn:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 51 Luật cán bộ, công chức 2008 việc bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Đồng thời căn cứ theo quy định tại Điều 6 Quyết định 27/2003/QĐ-TTg điều kiện bổ nhiệm cán bộ, công chức lãnh đạo.
Như vậy, đối chiếu với những quy định của pháp luật như đã nêu ở trên, hiện nay pháp luật chưa có quy định về thời gian công tác của công chức làm điều kiện chung để bộ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý. Tuy nhiên, quy định của pháp luật cũng nêu rõ việc bổ nhiệm công chức lãnh đạo cũng cần đáp ứng tiêu chuẩn cụ thể của từng chức danh được bổ nhiệm. Do vậy, trường hợp này bạn cần đối chiếu với chức danh được bổ nhiệm của cơ quan, đơn vị bạn để xác định tiêu chuẩn cụ thể đối với chức danh lãnh đạo đó có quy định thời gian công tác hay không. Từ đó xác định việc công chức của đơn vị bạn được chuyển từ đơn vị công tác khác có thời gian công tác chưa đầy 3 tháng có đủ tiêu chuẩn để bổ nhiệm hay không.