Cô Tư Tây Hồ là ai? Tìm hiểu về Cô Tư Tứ Tổng Tây Hồ?

1. Sự tích cô Tư Tây Hồ:

Theo những gì được lưu truyền cho đến ngày nay, không có nhiều truyền thuyết về sự xuất hiện và niên đại của tiệc Cô Tư Tây Hồ. Dựa trên chức danh của cô ấy, chúng tôi ước tính rằng cô ấy sinh ra ở khu vực Tây Hồ, Hà Nội. Bằng chứng cho sự đền thờ cô Tư Tây Hồ là ở Phủ Tây Hồ nằm bên bờ Hồ Tây và ở đình Tứ Liên cách Phủ hơn 2km đều có bàn thờ cô Tư.

Ai ơi Tứ Tổng Tây Hồ

Hỏi thăm cho tới đền thờ cô Tư

2. Quan niệm sai lầm về cô Tư Tây Hồ:

Dù là một vị thần nổi tiếng nhưng cũng không ít người đã bị nhầm lẫn về thân phận của cô Tư Tây Hồ với một vị thần khác gần giống cô, đó là Cô Tư Ỷ Lan. Điều này là hoàn toàn sai lầm, bởi đây là hai vị thần khác nhau. Trong suy nghĩ của nhiều người, Cô Tư đứng trong tứ phủ của Thành Cổ chính là Cô Tư Ỷ La và cái tên Cô Tư Tây Hồ cũng là một danh xưng khác của cô. Đình Tứ Liên là nơi thờ Cô Tư Ỷ La, nhưng quan điểm này là không chính xác.

Theo tín ngưỡng Tứ Phủ, vị thánh thứ tư của Di Phủ là Thánh Mẫu Liễu Hạnh, có trang phục màu vàng đặc trưng. Tuy nhiên, Cô Tư Ỷ La là một trong Thập Nhị Tiên Sơn Trang cùng với Cô Cả Núi Đôm, Cô Bơ Thượng Ngàn v.v… tức là các vị tiên có bổn phận đi theo Mẫu Thượng Ngàn. Vì vậy, Cổ Tử Ỷ La thuộc về Nhạc Phủ chứ không phải Địa Phủ.

Vì vậy, Cô Tư Tây Hồ thuộc Tứ Phủ Thánh Cô, khác với Cô Tư Ỷ La.

3. Phủ Hồ Tây thờ Cô Tư Tứ Phủ:

Phủ Tây Hồ nằm bên bờ Hồ Tây, địa chỉ 52 Đặng Thai Mai, phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội. Nơi đây cách trung tâm thành phố khoảng 4km về phía Tây. Phủ Tây Hồ là nơi thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh và có lầu thờ Cô Tư Tây Hồ. Đây cũng là nơi thờ Tam Phủ Thượng Đẳng, Tứ Phủ, Vạn Linh, Quan Thượng Phẩm, Quán Thế Âm Bồ Tát, Ngọc Hoàng Thượng Đế và Tam Tòa Thánh Mẫu.

Qua cổng Tam Quan là khoảng sân rộng rãi. Nơi đây có ngôi chánh điện với quy mô lớn nhất và các công trình kiến trúc như Điện Sơn Trang, Lầu Cô, Lầu Cậu.

Trong sân, bên trái là lầu Cậu, bên phải là lầu Cô. Lầu Câu và Lầu Cô tuy nhỏ nhưng được thiết kế mang đậm nét kiến trúc tâm linh. Đôi câu đối chạm nổi hai bên thể hiện bổn phận cao cả của Cậu và Cô đối với Thánh Mẫu: Hộ vệ hoàng cung dương hách trạc/ Tùy tòng Mẫu giá hiển uy linh.

4. Dâng lễ cô Tư Tây Hồ:

Tại Phủ Tây Hồ, sau khi hành lễ chính là điện Sơn Trang, du khách sẽ tiếp tục thực hiện nghi lễ trên lầu chú. Lễ cúng Cô, cúng Cậu theo ý thích, không cần quá trang trọng mà nên sắm sửa đồ lễ phù hợp như oản, hoa quả, hương hoa, hậu cung, mũ nón, gương lược… và các vật phẩm tượng trưng của các đồ vật để tỏ lòng thành.

Với lễ cúng, người ta thường chọn vận may để cúng. Các nghệ nhân đã tạo ra những mô hình thẩm mỹ Giải Oan với nhiều kích cỡ từ nhỏ đến lớn. Mâm lễ cúng Bà Tứ phủ Tây Hồ nên có màu vàng, cách điệu hoa lụa, lá ngọc khiến mâm lễ thêm bề thế, trang trọng. Các bạn có thể tham khảo mẫu văn khấn Cô Tư Tây Hồ như sau:

5. Bản văn cô Tư Tây Hồ:

5.1. Bản văn cô Tư Tây Hồ hay nhất:

Ngàn xưa lưu dấu Tiên Rồng

Trời Nam sinh thánh Thăng Long hóa thần

Đinh Lê truyền đến Lý Trần

Bao cơn binh cách bao lần phong ba

Kinh kỳ nức tiếng phồn hoa

Anh linh hiển hách Cô Tư Tây Hồ

Bốn mùa lan,huệ nở đua

Hương sen ngào ngạt lý ngư về chầu

Trăng thanh giãi cỏ bên lầu

Sáng soi khắp hết long lâu thủy đình

Tây Hồ sóng gợn lung linh

Một bầu sơn thủy cảnh thanh dị kỳ

Dấu tiên cổ tích còn ghi

Có cô Tư Thoải đi về sớm khuya

Phong tư đức hạnh khác vời

Mẫu ban coi sóc trong ngoài vào ra

Tây Hồ chính quán quê nhà

Cảnh tiên một thú cầm ca,nhạc thiều

Xuân về quả đón,hoa chào

Tay cô vun xới cho đào nở hoa

Bích đào tiến đến vua cha

Đào bạch cô tiến Tam Tòa Mẫu Vương

Hoa lan,hoa huệ,hải đường

Mẫu đơn, thược dược, đỗ quyên, hoa hồng

Chậu quất cô tiến công đồng

Nhân dân thiện tín mắt trông tỏ tường

Quất xanh hoa trắng tỏa hương

Quất chín sắc thắm ánh vàng lung linh

Quất vàng bán khắp thị thành

Ơn cô giáo hóa dân lành từ xưa

Vườn hoa,cây cảnh cổ đồ

Nuôi tằm dệt lụa tiên cô mở đường

Chuông chùa trầm bổng vang vang

Vẳng nghe cô gọi trâu vàng tới nơi

Dấy rằng chuông trống ba hồi

Mẹ con phải kíp tới nơi Cô truyền

Đêm thanh quỳ trước cửa đền

Nghe lệnh cô truyền nổi gió Nam phong

Mát lòng dân khỏi bức nồng

Qua cơn bĩ cực thoát vòng u mê

Dù ai buôn bán trăm nghề

Mười ba tháng tám nhớ về phủ đây

Thương người dạ thảo lòng ngay

Tài ba lỗi lạc sớm cày chiều thơ

Thương người rắc đậu trồng ngô

Xót người cùng khổ bốn mùa ăn đong

Giận ai bạc chảy tiền ròng

Công lao một chút, chỉ hòng tạc bia

Lộc bình tán tán xưa kia

Kiệu hoa, võng lọng, nay về nơi đâu?

Hồ còn rộng, nước còn sâu

Cải tà quy chính trước sau mấy là

Giận phường giảo trá điêu ngoa

Thiệt thòi một chút nói ra phũ phàng

Lời cô chỉ nói rõ ràng

Qua cơn ác mộng, lên đường Thuấn Nghiêu

Ngâm vào chèo đò:

Chiều chiều gió thổi hiu hiu

Trùng trùng sóng bạc sáo diều vi vu

Trăng thanh bẻ lái khoan hò

Bạn tiên rẽ sóng chèo đua trước đền

Cây si bóng mát kề bên

Bạn tiên hội họp trước đền hò ca

Người gần cho chí người xa

Rủ nhau lên Phủ tháng ba hội đền

Anh hùng thanh lịch thuyền quyên

Tâm hương phụng sự một niềm không sai

Thương ai hữu đức hữu tài

Ngư phường nông nghiệp đẹp người đẹp duyên

Tiền nhân vị liễu oan khiên

Tham sân tam nghiệp liên miên tháng ngày

Nhỡn quan thế hệ không hay

Minh đồ hoạ lạc tháng ngày nhuộm nhơ

Tâm chung hoả liệt không cờ

Mê mê sảng sảng trói vò chân tay

Chiêm bao mộng hiện đêm ngày

Báo cho mà biết cô rầy không dung

Thỉnh tu lễ sám tội căn

Thỉnh thánh hội đồng Tư Thoải ngự chơi

Thành tâm tiến bản văn mời

Tây Hồ Cô Thoải ngự vui tức thì

VĂN PHỤ LỤC TIẾP VẦN

Xá bắc:

Tục truyền Lãng Bạc xưa kia

Có loài cửu vĩ hồ ly hại người

Mẫu truyền cô kíp vâng lời

Thần thông pháp vũ dẹp loài tà tinh

Trừ yêu yêu hiện nguyên hình

Rõ ràng cửu vĩ hồ tinh khác thường

Dẹp loài yêu quái đã tan

Dạy dân xe chỉ kết làm thủ công

Chỉ ngũ sắc kết làm vòng

Nhớ tết Đoan ngọ đề phòng yêu ma

Nhân dân từ trẻ chí già

Kết quả cầu quả khế quạt hoa năm màu

Kết nhện kết túi tầng sâu

Khánh vòng quả lựu rượu bầu túi thơ

Chỉ ngũ sắc trói yêu tà

Ấy là tục lệ Cô Tư Tây Hồ

Hương thơm hoa ngát lễ nghi

Kim ngân sớ điệp tiến về các cung

Lễ riêng một chiếc thuyền rồng

Lẵng hoa cô quẩy thung dung xa gần

Tây Hồ, Tứ Tổng, Nhật Tân

Ruộng xanh hoa ngát hương xuân trẻ già

Bốn phương thiện tín gần xa

Rủ nhau hội Mẫu tháng ba tìm về

Nghe văn cảnh tỉnh sớm khuya

Tiếng chuông phụ Mẫu vọng về quê hương.

5.2. Bản văn cô Tư Tây Hồ đầy đủ nhất: