Gậy tự vệ là gì? Có được sử dụng gậy 3 khúc để tự vệ không? Các biện pháp bảo vệ bản thân và người khác mà không bị coi là vi phạm pháp luật? Những loại nào được coi là gậy tự vệ một cách hợp pháp?
Tóm tắt câu hỏi:
Kính chào Luật Sư. Em xin phép hỏi thăm về vấn đề sử dụng gậy 3 khúc để tự vệ (vì hiện tại xã hội không an toàn khi ra đường). Nếu sử dụng thì có bị vi phạm pháp luật hay không? Và điều kiện để sử dụng về phía bên công an khi hỏi có bị gì không? Hiện tại, em đã có gia đình và 2 con nhỏ, lý lịch của em tốt. Rất mong Luật Sư tư vấn và hỗ trợ giúp em. Em cám ơn.
Luật sư tư vấn:
Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán, nhập khẩu, xuất khẩu trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ là hành vi cấm theo quy định của pháp luật. Nếu cá nhân cố tình tang trữ, sử dụng sẽ bị xử phạt theo quy định của Nghị định 167/2013/NĐ–CP và bị tịch thu phương tiện đó.
Như bạn trình bày về việc sử dụng gậy ba khúc, bạn lưu ý gậy ba khúc mà bạn nêu phải xác định là loại như thế nào? Kim loại hay gỗ, có điện hay không mức độ gây hại thế nào? Những tiêu chí nêu trên bạn phải xác định được trước.
Theo quy định của khoản 11 Điều 3 Luật quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 quy định về công cụ hỗ trợ như sau:
“11. Công cụ hỗ trợ là phương tiện, động vật nghiệp vụ được sử dụng để thi hành công vụ, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nhằm hạn chế, ngăn chặn người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả, trốn chạy; bảo vệ người thi hành công vụ, người thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hoặc báo hiệu khẩn cấp, bao gồm:
a) Súng bắn điện, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, laze, lưới; súng phóng dây mồi; súng bắn đạn nhựa, nổ, cao su, hơi cay, pháo hiệu, hiệu lệnh, đánh dấu và đạn sử dụng cho các loại súng này;
b) Phương tiện xịt hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, chất gây ngứa;
c) Lựu đạn khói, lựu đạn cay, quả nổ;
d) Dùi cui điện, dùi cui cao su, dùi cui kim loại; khóa số tám, bàn chông, dây đinh gai; áo giáp; găng tay điện, găng tay bắt dao; lá chắn, mũ chống đạn; thiết bị áp chế bằng âm thanh;
đ) Động vật nghiệp vụ là động vật được huấn luyện để sử dụng cho yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;
e) Công cụ hỗ trợ có tính năng, tác dụng tương tự là phương tiện được chế tạo, sản xuất không theo tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết kế của nhà sản xuất hợp pháp, có tính năng, tác dụng tương tự như công cụ hỗ trợ quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này.”
Hiện tại vẫn chưa có khái niệm rõ về dùi cui kim loại, tuy nhiên nếu dựa vào cấu tạo (kim loại) và khả năng gây nguy hiểm đến sức khỏe của người khác nếu sử dụng thì gậy ba khúc có thể được xem là công cụ hỗ trợ (trừ trường hợp chất liệu là gỗ) tương tự như dùi cui điện theo điểm e khoản 11 Điều 3 Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 nêu trên.
Tại khoản 1 Điều 5 Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 quy định:
“Điều 5. Các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ và công cụ hỗ trợ
1. Cá nhân sở hữu vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, trừ vũ khí thô sơ là hiện vật để trưng bày, triển lãm, đồ gia bảo.”
Như vậy pháp luật hiện hành nghiêm cấm việc cá nhân sở hữu công cụ hỗ trợ. Do đó việc bạn sở hưu và sử dụng gậy 3 khúc để tự vệ sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ–CP như sau:
“Điều 10. Vi phạm quy định về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm
….
3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, thế chấp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;
b) Trao đổi, mua bán, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, thế chấp, làm hỏng các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy xác nhận về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo hoa;
c) Không thông báo ngay cho cơ quan có thẩm quyền về việc mất các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy xác nhận về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo hoa;
d) Sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trái quy định nhưng chưa gây hậu quả;
đ) Sử dụng các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ mà không có giấy phép;
e) Giao vũ khí, công cụ hỗ trợ cho người không có đủ điều kiện, tiêu chuẩn sử dụng;
g) Không giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ theo quy định.”
Quy định xử phạt trên không phân biệt hoàn cảnh gia đình hay nhân thân của bạn nên dù bạn có vợ con và lý lịch rõ ràng mà sử dụng gậy 3 khúc thì vẫn bị xử phạt.