Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

1. Nguyên nhân của Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ:

Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân đơn giản mà là một sự kết hợp của nhiều yếu tố phức tạp, bao gồm cả các nguyên nhân sâu xa và trực tiếp. Hãy đi vào chi tiết để hiểu rõ hơn về tình hình thời điểm đó.

1.1. Nguyên nhân sâu xa:

Thực dân Anh đã áp đặt nhiều biện pháp hạn chế và đánh thuế đối với 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ. Những luật lệ này không chỉ hạn chế quyền tự quyết của các thuộc địa mà còn ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển kinh tế của họ. Việc áp đặt các chính sách khắc nghiệt như Quyết định Đồng tiền (Currency Act) năm 1764, Đạo luật tập trung (Stamp Act) năm 1765 và Đạo luật Động sản (Townshend Acts) năm 1767 khiến mối quan hệ giữa thực dân và chính quốc trở nên căng thẳng. Những động thái này gây ra sự phẫn nộ và phản đối từ phía cả tầng lớp tư sản, chủ nô, công nhân và nô lệ trong các thuộc địa.

1.2. Nguyên nhân trực tiếp:

– Tháng 12/1773, sự kiện nổi tiếng là Cuộc tấn công cảng tại Bô-xtơn đã diễn ra. Người dân Bô-xtơn phản đối việc thực dân Anh áp đặt thuế quá cao lên chè. Họ tấn công và phá hủy ba tàu chở chè. Đáp lại, chính phủ Anh ban hành sắc lệnh phong tỏa cảng Bô-xtơn và đưa ra thêm các biện pháp ngăn cản sự phát triển kinh tế của thuộc địa.

– Cùng thời điểm, Đại biểu các thuộc địa Bắc Mỹ đã tổ chức một cuộc họp, đề nghị với vua Anh xóa bỏ các luật cấm vô lí và hủy bỏ các biện pháp áp đặt khắc nghiệt. Tuy nhiên, yêu cầu này không được vua Anh chấp thuận.

Toàn bộ tình hình này đã dẫn đến một tình thế căng thẳng và xung đột không thể tránh khỏi. Tức là, vào tháng 4/1775, Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ đã bùng nổ, đánh dấu sự khởi đầu cho cuộc chiến đấu quyết liệt để đạt được độc lập và tự do phát triển kinh tế, văn hóa cho những thuộc địa này.

2. Diễn biến của Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ:

Sau sự kiện quan trọng tại cảng Bô-xtơn, sự nguy cơ của cuộc chiến tranh giành độc lập ngày càng tăng lên. Sự kiện này đã làm cho các thuộc địa ở Bắc Mỹ nhận thức rõ hơn về sự áp bức và ách thống trị của thực dân Anh. Để đối phó với tình hình này, các hoạt động chính trị và quân sự được triển khai một cách tập trung:

– Đại hội lục địa lần thứ nhất (Tháng 9, 1774):

Cuộc họp này được tổ chức sau sự kiện Bô-xtơn để đối phó với tình hình ngày càng căng thẳng. Các đại biểu của 12 trong số 13 thuộc địa tham gia.

Đại hội yêu cầu vua Anh bãi bỏ các biện pháp hạn chế công thương nghiệp và thiết lập một chính phủ thuộc địa tự quản.

– Bùng nổ cuộc chiến tranh (Tháng 4, 1775):

Tháng 4 năm 1775, cuộc chiến tranh bùng nổ tại Lexington và Concord khi quân đội Anh tấn công các địa điểm này.

Sự kiện này đánh dấu bước đầu cho cuộc kháng chiến chống lại thực dân Anh.

– Đại hội lục địa lần thứ hai (Tháng 5, 1775):

Đại hội này được triệu tập tại Philadelphia.

Quyết định xây dựng Quân đội Lục quân chung (Continental Army) dưới sự chỉ huy của George Washington.

Thông qua bản Tuyên ngôn độc lập (Declaration of Independence) vào ngày 4/7/1776, tuyên bố sự độc lập của 13 thuộc địa khỏi Anh và thành lập Hợp chủng quốc Mĩ.

– Chiến thắng quan trọng (Tháng 10, 1777):

Ngày 17/10/1777, trong Trận Xa-ra-tô-ga (Battle of Saratoga), quân Mỹ đánh bại quân Anh.

Thắng lợi này tạo nên bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến, gây ảnh hưởng lớn đến tình hình chính trị và quân sự.

– Trận chiến quyết định (Năm 1781):

Năm 1781, Trận I-oóc-tao (Battle of Yorktown) diễn ra và quân đội Mỹ cùng với sự hỗ trợ của quân Pháp đánh bại quân Anh.

Chiến thắng này gắn liền với sự thất bại quyết định của Anh trong cuộc chiến.

Cuối cùng, cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ kết thúc vào năm 1783 với Hiệp định Paris, trong đó nước Anh chính thức công nhận độc lập của Hoa Kỳ và định rõ biên giới của họ. Chiến tranh này đã mở ra một chương mới trong lịch sử nền dân chủ và tự do của nước Mỹ.

3. Ý nghĩa của Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ:

Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ mang lại nhiều hệ quả và tác động có sự ảnh hưởng to lớn đến lịch sử và chính trị, không chỉ tại Mỹ mà còn trên toàn thế giới:

– Xác lập độc lập và hình thành Hoa Kỳ:

Năm 1787, Hiến pháp Hoa Kỳ được thông qua, tạo nên một cơ cấu chính trị mới với việc tổ chức Cộng hoà liên bang và nguyên tắc “tam quyền phân lập” giữa chính quyền liên bang, các tiểu bang và người dân.

+ Tính tích cực của Hiến pháp 1787:

Tính tư sản và tổ chức chính trị: Hiến pháp tập trung vào việc tạo ra một chính quyền liên bang, với quyền tự trị rộng rãi cho các tiểu bang. Tính tổ chức liên bang này đồng thời giữ vững nguyên tắc tư bản chủ nghĩa và quyền tư duy của cá nhân.

Phân chia quyền lực: Hiến pháp 1787 phân chia quyền lực giữa các nhánh chính trị: Tổng thống nắm quyền hành pháp, Quốc hội (Hạ viện và Thượng viện) nắm quyền lập pháp, và Tòa án Tối cao nắm quyền tư pháp. Điều này nhằm ngăn chặn sự tập trung quyền lực và đảm bảo nguyên tắc phân lập các nhân cách quyền lực.

+ Hạn chế của Hiến pháp 1787:

Hạn chế về quyền dân chủ: Mặc dù Hiến pháp này đã thể hiện sự tiến bộ về chính trị, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về quyền dân chủ. Phụ nữ, người da đen và người da đỏ (người dân bản địa) không được coi là người công dân và không có quyền chính trị.

Vấn đề nô lệ: Một trong những hạn chế nổi bật của Hiến pháp 1787 là việc không giải quyết vấn đề nô lệ. Nô lệ da đen vẫn tồn tại, và việc không có sự giải quyết gây ra sự bất đồng và gây hỗn loạn sau này.

– Định hình tư bản chủ nghĩa và phát triển kinh tế:

Việc giành độc lập đã giải phóng Bắc Mỹ khỏi sự ách thống trị của chính quyền Anh và tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế tự do, cởi mở.

Cách mạng này đã tạo điều kiện thuận lợi cho mô hình kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển, đẩy mạnh thương mại, công nghiệp và khai thác tài nguyên.

– Góp phần thúc đẩy cách mạng chống phong kiến tại châu Âu:

Sự thành công của Cuộc Chiến tranh giành độc lập tại Mỹ đã làm phấn khích tinh thần cách mạng của những người đấu tranh chống lại phong kiến và ách thống trị tại châu Âu.

Cách mạng Pháp năm 1789 được truyền cảm hứng từ sự thành công của Mỹ, đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt cuộc cách mạng tại châu Âu.

– Ảnh hưởng đến phong trào giành độc lập ở Mĩ La-tinh:

Sự khởi đầu và thành công của Cuộc Chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ đã tạo sự khích lệ cho phong trào giành độc lập ở các nước Mĩ La-tinh (Latin America) cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX.

Tóm lại, Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ đã có tác động vượt xa biên giới quốc gia, tạo ra những thay đổi cách mạng và ảnh hưởng sâu rộ trong lịch sử và chính trị toàn cầu.

4. Bài tập liên quan đến Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ:

Câu hỏi 1: Vì sao nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mỹ đấu tranh chống thực dân Anh?

Nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mỹ đấu tranh chống thực dân Anh bởi sự mâu thuẫn giữa sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa tại các thuộc địa và chính sách thống trị của thực dân Anh. Trong thế kỷ XVIII, nền kinh tế của 13 thuộc địa đang trên đà phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa. Nhiều ngành sản xuất như luyện kim, đóng tàu, dệt vải đã phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh được với chính quốc.

Tuy nhiên, chính phủ Anh lại thiết lập các chính sách hạn chế để kiềm chế sự phát triển kinh tế ở các thuộc địa. Chính phủ Anh coi các thuộc địa là nguồn cung cấp nguyên liệu và thị trường tiêu thụ hàng hóa cho chính quốc, không cho phép họ phát triển độc lập. Những chính sách này đã xâm phạm quyền lợi của tất cả các tầng lớp nhân dân trong các thuộc địa, bao gồm tư sản, chủ nô, chủ trại, công nhân và nô lệ. Điều này đã gây ra một phong trào phản đối mạnh mẽ, kích thích lòng khát khao độc lập và tinh thần đoàn kết của các thuộc địa.

Câu hỏi 2: Theo em, tính chất tiến bộ của “Tuyên ngôn Độc lập” (Mỹ) thể hiện ở điểm nào?

Tuyên ngôn Độc lập (4/7/1776) thể hiện tính chất tiến bộ ở nhiều khía cạnh:

– Tôn vinh quyền con người: Tuyên ngôn Độc lập khẳng định rõ quyền con người, nhấn mạnh rằng mọi người được tạo hóa bình đẳng và có những quyền bất khả xâm phạm như quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.

– Tư tưởng dân chủ tự do: Tuyên ngôn thể hiện tư tưởng dân chủ tự do của thời đại, với việc nêu bật nguyên tắc bình đẳng và quyền tự do của mỗi cá nhân. Điều này thể hiện sự tiến bộ vượt xa so với các hệ thống quốc gia thống trị trước đó.

Tuy nhiên, Tuyên ngôn Độc lập cũng còn một số hạn chế:

– Không giải quyết vấn đề nô lệ: Tuyên ngôn không đề cập đến việc giải quyết vấn đề nô lệ, khiến cho tình trạng nô lệ tiếp tục tồn tại ở Mỹ trong một thời gian dài sau này.

– Giới hạn quyền dân chủ: Tuyên ngôn còn hạn chế trong việc công nhận quyền dân chủ, khi không cho phép phụ nữ và người da đen tham gia bầu cử, và nhấn mạnh quyền lực của người da trắng và quyền tư hữu tài sản.

Câu 3: Tại sao nói cuộc đấu tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, đồng thời là một cuộc cách mạng tư sản?

Cuộc đấu tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ được xem là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và đồng thời là một cuộc cách mạng tư sản vì những lý do sau:

Trước hết, cuộc đấu tranh này thực sự mang đến sự giải phóng cho nhân dân Bắc Mỹ khỏi ách thống trị của thực dân Anh. Các thuộc địa ở Bắc Mỹ muốn tự quản lý và phát triển kinh tế độc lập, không chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt từ phía chính quyền Anh. Cuộc chiến tranh giành độc lập đã giúp các thuộc địa giành lại quyền tự quyết và thành lập một quốc gia tư sản độc lập là Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

Thứ hai, cuộc chiến tranh cũng đồng thời là một cuộc cách mạng tư sản, vì nó đánh bại và gạt bỏ các cản trở của chế độ phong kiến. Cuộc đấu tranh này thiết lập các quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, thống nhất thị trường dân tộc và tạo điều kiện cho sự phát triển mạnh mẽ của tư bản. Sự thành công của cuộc cách mạng đã mở ra đường cho mô hình kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển, thúc đẩy công nghiệp, thương mại và khai thác tài nguyên.

Cuối cùng, cuộc đấu tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ đã góp phần xây dựng chế độ cộng hòa tư sản, trong đó quyền lực tập trung vào tư sản. Việc thành lập Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và việc xây dựng Hiến pháp Hoa Kỳ năm 1787 đã thể hiện ý chí của tư sản trong việc thống trị và quản lý quốc gia.