Chia sẻ rủi ro tiền tệ là gì? Ví dụ và những đặc điểm cần lưu ý

Trong thị trường kinh tế tài chính hiện nay, thì không thể nào có thể tránh khỏi các vấn đề liên quan đến rủi ro. Chính vì thế mà các nhà nghiên cứu thị trường này đã đưa ra một phương pháp để giảm thiểu rủi ro cho các chủ thể khi tham gia trong lĩnh vực này nhất đó chính là việc chia sẻ rủi ro tiền tệ dựa trên biến động tỉ giá. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết và hiểu hết các nội dung liên quan đến việc chia sẻ rủi ro tiền tệ.

1. Chia sẻ rủi ro tiền tệ là gì?

Trong nội dung mục 1 này trước khi tác giả đưa ra định nghĩa về chia sẻ rủi ro tiền tệ là gì và phân tích định nghĩa chia sẻ rủi ro tiền tệ. Trước hết tác giả sẽ gửi tới quý bạn đọc những định nghĩa có liên quan đến vấn đề chia sẽ rủi ro tiền tệ này như: rủi ro là gì? tiền tệ là gì như sau:

Trước tiên hết, tiền tệ được hiểu một cách đơn giản nhất đó chính là phương tiện trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Tóm lại, đó là tiền, ở dạng giấy hoặc tiền xu, thường do chính phủ phát hành và thường được chấp nhận theo mệnh giá của nó như một phương thức thanh toán.  Tiền tệ là phương tiện trao đổi chính trong thế giới hiện đại, từ lâu đã thay thế hàng trao đổi như một phương tiện giao dịch hàng hóa và dịch vụ.  Trong thế kỷ 21, một dạng tiền tệ mới đã đi vào từ vựng, đó là tiền ảo. Các loại tiền ảo như bitcoin không có sự tồn tại thực tế hoặc sự hậu thuẫn của chính phủ và được giao dịch và lưu trữ dưới dạng điện tử.

Thứ hai, nói một cách dễ hiểu, rủi ro là khả năng có điều gì đó xấu xảy ra.

Rủi ro liên quan đến sự không chắc chắn về tác động / hàm ý của một hoạt động đối với thứ mà con người coi trọng (chẳng hạn như sức khỏe, hạnh phúc, của cải, tài sản hoặc môi trường), thường tập trung vào những hậu quả tiêu cực, không mong muốn. Nhiều định nghĩa khác nhau đã được đề xuất. Định nghĩa tiêu chuẩn quốc tế về rủi ro theo cách hiểu thông thường trong các ứng dụng khác nhau là “ảnh hưởng của độ không đảm bảo đối với các mục tiêu”.

Sự hiểu biết về rủi ro, phương pháp đánh giá và quản lý, mô tả rủi ro và thậm chí cả định nghĩa về rủi ro khác nhau trong các lĩnh vực thực hành khác nhau (kinh doanh, kinh tế, môi trường, tài chính, công nghệ thông tin, y tế, bảo hiểm, an toàn, bảo mật, v.v.). Bài viết này cung cấp các liên kết đến các bài viết chi tiết hơn về các lĩnh vực này.

Trong tiếng Anh chia sẻ rủi ro tiền tệ được biết đến với tên gọi đó chính là currency risk sharing.

Chia sẻ rủi ro tiền tệ là một cách phòng ngừa rủi ro tiền tệ trong đó hai bên của một thỏa thuận hoặc một giao dịch đồng ý chia sẻ rủi ro do biến động tỷ giá hối đoái.

Chia sẻ rủi ro tiền tệ thông thường sẽ được xác định là hoạt động liên quan đến một điều khoản điều chỉnh giá mà trong đó giá cơ sở của giao dịch sẽ được điều chỉnh nếu tỉ giá biến động vượt ra ngoài một vùng trung tính nhất định. Đồng thời thì trong thị trường kinh tế tài chính này thì chia sẻ rủi ro chỉ được thực hiện khi tỉ giá tại lúc thanh toán giao dịch nằm ngoài vùng trung tính, khi đó hai bên tham gia sẽ chia nhau khoản lãi hoặc lỗ này.  Bằng cách thúc đẩy hợp tác giữa hai bên tham gia, nên chia sẻ rủi ro tiền tệ cũng loại bỏ tính chất thắng thua (zero-sum game) trên biến động tiền tệ vì thông thường, lợi nhuận của một bên sẽ là chi phí của bên còn lại.

Các nhà đầu tư hoặc công ty có tài sản hoặc hoạt động kinh doanh xuyên biên giới quốc gia chịu rủi ro tiền tệ có thể tạo ra lợi nhuận và thua lỗ không thể đoán trước. Bằng cách ký kết một thỏa thuận chia sẻ tiền tệ, hai hoặc nhiều tổ chức có thể cùng nhau bảo vệ chống lại những tổn thất có thể xảy ra. Chia sẻ rủi ro tiền tệ là một thỏa thuận theo hợp đồng giữa các bên tham gia giao dịch hoặc thỏa thuận để chia sẻ bất kỳ tổn thất nào do rủi ro tiền tệ hoặc biến động tỷ giá hối đoái.

Các điều khoản chia sẻ rủi ro tiền tệ thường liên quan đến tỷ giá hối đoái cơ bản được xác định trước và ngưỡng mà nếu bị vượt qua, sẽ kích hoạt sự phân chia tổn thất lẫn nhau. Các thỏa thuận này không được tiêu chuẩn hóa cũng như không phổ biến, và do đó, sự hiện diện của một thỏa thuận như vậy và các điều khoản của nó sẽ phụ thuộc vào khả năng thương lượng của một trong các bên đối tác với bên kia.

Thỏa thuận của các bên trong giao dịch để chia sẻ rủi ro tiền tệ liên quan đến giao dịch. Thỏa thuận liên quan đến một hợp đồng phòng hộ tùy chỉnh được nhúng trong giao dịch cơ bản. Một thỏa thuận giữa hai bên trong đó họ chia sẻ rủi ro ngoại hối liên quan đến giao dịch. Ví dụ: người mua ở Anh và người bán ở Hoa Kỳ có thể đồng ý chia chênh lệch giữa bất kỳ khoản lãi hoặc lỗ nào có thể xảy ra từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ. Chia sẻ rủi ro tiền tệ làm giảm rủi ro ngoại hối cho cả hai bên.

2. Ví dụ và những đặc điểm cần lưu ý:

2.1. Đặc điểm của chia sẻ rủi ro tiền tệ:

Chia sẻ rủi ro tiền tệ thường liên quan đến điều khoản điều chỉnh giá ràng buộc về mặt pháp lý, trong đó giá cơ sở của giao dịch được điều chỉnh nếu tỷ giá hối đoái dao động vượt quá một biên độ hoặc vùng trung lập cụ thể. Do đó, việc chia sẻ rủi ro chỉ xảy ra nếu tỷ giá hối đoái tại thời điểm thanh toán giao dịch nằm ngoài biên độ trung lập, trong trường hợp này hai bên chia lãi hoặc lỗ.

Bằng cách thúc đẩy sự hợp tác giữa hai bên, chia sẻ rủi ro tiền tệ loại bỏ bản chất trò chơi có tổng bằng không của các biến động tiền tệ, trong đó một bên được lợi bằng chi phí của bên kia.

Tuy nhiên, mức độ chia sẻ rủi ro tiền tệ sẽ phụ thuộc vào vị thế thương lượng tương đối của hai bên và mức độ sẵn sàng của họ khi tham gia một thỏa thuận chia sẻ rủi ro như vậy. Nếu người mua (hoặc người bán) có thể đưa ra các điều khoản và nhận thấy rằng có rất ít rủi ro về việc tỷ suất lợi nhuận của họ bị ảnh hưởng bởi sự biến động tiền tệ, thì họ có thể ít sẵn sàng chia sẻ rủi ro hơn.

2.2. Ví dụ về chia sẻ rủi ro tiền tệ:

Ví dụ: giả sử một công ty Mỹ giả định có tên là ABC đang nhập khẩu 10 tuabin từ một công ty châu Âu có tên là EC, với giá 1 triệu euro mỗi chiếc với tổng quy mô đặt hàng là 10 triệu euro. Do mối quan hệ kinh doanh lâu dài của họ, hai công ty đồng ý với một thỏa thuận chia sẻ rủi ro tiền tệ. Thanh toán của ABC sẽ đến hạn trong ba tháng và công ty đồng ý thanh toán cho EC với tỷ giá giao ngay trong ba tháng là € 1 = $ 1,30, có nghĩa là mỗi tuabin sẽ có giá 1,3 triệu đô la, với tổng nghĩa vụ thanh toán là 13 triệu đô la. Hợp đồng chia sẻ rủi ro tiền tệ giữa EC và ABC quy định rằng giá mỗi tuabin sẽ được điều chỉnh nếu đồng euro giao dịch dưới 1,25 đô la hoặc cao hơn 1,35 đô la.

Do đó, biên độ giá từ $ 1,25 đến $ 1,35 tạo thành vùng trung lập mà rủi ro tiền tệ sẽ không được chia sẻ.

Trong ba tháng, giả sử tỷ giá giao ngay là € 1 = $ 1,38. Thay vì ABC trả cho EC số tiền tương đương 1,38 triệu đô la (hoặc 1 triệu euro) cho mỗi tuabin, hai công ty chia chênh lệch giữa giá cơ sở là 1,3 triệu đô la và giá hiện tại (tính bằng đô la) là 1,38 triệu đô la. Do đó, giá điều chỉnh cho mỗi tuabin là euro tương đương 1,34 triệu đô la, tương đương với € 971.014,50 theo tỷ giá hối đoái hiện tại là 1,38. Do đó, ABC đã thu được mức chiết khấu giá 2,9%, bằng một nửa mức giảm giá 5,8% của đồng đô la so với đồng euro. Do đó, tổng giá ABC trả cho EC là 9,71 triệu euro, theo tỷ giá hối đoái 1,38, tính ra chính xác là 13,4 triệu đô la.

Mặt khác, nếu tỷ giá giao ngay trong ba tháng là € 1 = $ 1,22, thay vì ABC trả cho EC số tiền tương đương 1,22 triệu đô la cho mỗi tuabin, hai công ty chia chênh lệch giữa giá cơ sở là 1,3 triệu đô la và giá hiện tại là 1,22 đô la. triệu. Do đó, giá điều chỉnh cho mỗi tuabin là đồng euro tương đương 1,26 triệu đô la, tương đương với 1.032.786,89 euro (theo tỷ giá hối đoái hiện tại là 1,22). Cuối cùng, ABC trả thêm 3,28% cho mỗi tuabin, bằng một nửa mức tăng giá 6,56% của đồng đô la.