Mạng máy tính hỗ trợ nhiều ứng dụng và dịch vụ như truy cập Web, video kỹ thuật số, âm thanh kỹ thuật số, chia sẻ máy chủ và ứng dụng, in và fax, email, cũng như nhiều ứng dụng khác. Dưới đây là bài viết về mạng máy tính, mời các bạn cùng tham khảo!
Mục lục bài viết
1. Các thành phần cơ bản của mạng máy tính bao gồm?
Các thành phần cơ bản của mạng máy tính bao gồm:
1. Các thiết bị kết nối mạng như vỉ mạng, hub, bộ chuyển mạch, modem và bộ định tuyến.
2. Môi trường truyền dẫn sử dụng các phương tiện như dây dẫn, sóng điện từ, bức xạ hồng ngoại và sóng truyền qua vệ tinh.
3. Ngoài ra, còn có các thiết bị đầu cuối như máy tính và máy in.
4. Giao thức truyền thông quy định cách trao đổi thông tin giữa các thiết bị gửi và nhận dữ liệu trên mạng.
2. Phân loại mạng máy tính:
2.1. Phân loại theo chức năng:
Mô hình mạng Peer-to-Peer (Mạch ngang hàng – P2P)
Mô hình đầu tiên được phân loại là mô hình P2P, hay còn gọi là mô hình mạng ngang hàng. Tất cả các máy tính tham gia vào mô hình này đều có vai trò tương đương. Mỗi máy có quyền cung cấp trực tiếp tài nguyên của mình đến các máy tính khác và có thể sử dụng tài nguyên của các máy khác trong hệ thống mạng.
Tuy nhiên, mô hình P2P không phù hợp cho các mạng có quy mô lớn, tài nguyên phân tán và mức độ bảo mật thấp.
Mô hình Client – Server
Trong mô hình này, 1 – 2 máy được chọn để nhận nhiệm vụ quản lý và cung cấp các tài nguyên như chương trình, dữ liệu, thiết bị, và được gọi là máy chủ (Server). Các máy tính khác sử dụng tài nguyên từ máy chủ sẽ được coi là máy khách (Client). Sau khi nhiệm vụ được phân chia, máy chủ sẽ phục vụ các máy khách bằng cách điều khiển việc phân phối tài nguyên có sẵn trong mạng và cung cấp cho máy khách với mục đích sử dụng chung.
Mô hình Client – Server có nhiều ưu điểm:
- Quản lý tập trung dữ liệu
- Bảo mật an toàn và cực kỳ tốt
- Phù hợp cho các mạng có quy mô trung bình và lớn
Với sự phát triển của công nghệ, nhiều cá nhân và tổ chức sử dụng Internet như một mạng lưới toàn cầu để kết nối mọi người dùng trên thế giới. Khi đó, mạng trên Internet được gọi là mạng liên kết nối.
Người dùng chỉ cần sử dụng một trình duyệt web bất kỳ và kết nối với Internet để chia sẻ dữ liệu, xem phim, gửi tin nhắn, và nhiều tính năng khác.
2.2. Phân loại theo mô hình kết nối:
Mạng LAN (Mạng cục bộ)
Mạng LAN (Local Area Network) là loại mạng được kết nối với các máy tính bên trong phạm vi có diện tích nhỏ như: phòng, lớp học, văn phòng,… Để kết nối với mạng LAN, người dùng cần đáp ứng các yêu cầu bao gồm:
- Card giao tiếp mạng (NIC)
- Thiết bị truyền, có hoặc không dây
Dù mạng LAN được thiết kế dựa trên mô hình máy chủ hay mạng P2P, người dùng vẫn phải đáp ứng các yêu cầu trên để truy cập vào mạng.
Mạng WAN (Mạng diện rộng)
Mạng WAN hay còn gọi là mạng diện rộng, kết nối các máy tính có khoảng cách xa với nhau. Mạng diện rộng thường bao gồm nhiều mạng LAN phủ sóng trên một diện tích lớn như trong thành phố hoặc một quốc gia. Các LAN sẽ được kết nối với nhau qua đường dây của nhà cung cấp dịch vụ truyền tải cộng đồng.
Đơn giản như vậy, khi hai hoặc nhiều LAN kết nối với nhau, ta có mạng WAN. Mạng WAN lớn nhất được thế giới công nhận hiện nay là Internet.
Mạng INTERNET
Mạng INTERNET là một mạng nội bộ mở rộng. Đơn giản nhất, đây là một mạng máy tính mà người dùng có thể tìm thấy mọi thông tin về nguồn lực của mình mà không cần phải liên hệ công ty bên ngoài.
Đặc biệt, mạng INTERNET bao gồm các mạng sau đây: Mạng LAN, WAN, MAN.
Mạng SAN
Cung cấp cơ sở hạ tầng tốc độ cao, cho phép chuyển đổi dữ liệu nhanh chóng giữa các thiết bị và máy chủ. Hiệu suất máy chủ trên mạng SAN rất nhanh và tính năng dự phòng cũng có sẵn. Khoảng cách giữa các máy trong mạng này có thể lên tới 10km. Với ưu điểm này cộng thêm mức chi phí cực thấp, mạng SAN trở thành lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp hiện nay.
3. Lợi ích của mạng máy tính:
Mạng máy tính là hệ thống viễn thông kỹ thuật số cho phép các thiết bị kết nối và chia sẻ tài nguyên. Trong mạng máy tính, các thiết bị trao đổi dữ liệu thông qua các kết nối, như cáp mạng (như dây hoặc cáp quang) hoặc kết nối không dây như Wifi.
Các thiết bị mạng, hay còn được gọi là các nút, đóng vai trò quan trọng trong việc khởi động, định tuyến và chấm dứt dữ liệu. Các nút có thể bao gồm máy tính cá nhân, điện thoại, máy chủ, cũng như các phần cứng mạng như bộ định tuyến và chuyển mạch. Khi hai thiết bị có khả năng trao đổi thông tin, ta xem chúng đang kết nối với nhau, dù có kết nối trực tiếp hay không.
Việc sao chép một lượng lớn dữ liệu từ máy này sang máy khác trong thời gian ngắn thường vượt ngoài khả năng của các phương tiện như đĩa mềm, thiết bị nhớ flash hoặc đĩa CD.
Nhiều máy tính có thể chia sẻ dữ liệu, các thiết bị, phần mềm hoặc tài nguyên có giá trị như bộ xử lý tốc độ cao, ổ cứng dung lượng lớn, máy in laser màu tốc độ cao…
Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế mạng bao gồm:
- Số lượng máy tính tham gia mạng
- Tốc độ truyền thông trong mạng
- Địa điểm lắp đặt mạng
- Khả năng tài chính
- Cơ chế hoạt động của mạng máy tính
Hệ thống mạng máy tính bao gồm các thiết bị chuyên dụng như thiết bị chuyển mạch, bộ định tuyến và điểm truy cập. Công tắc kết nối đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thông tin trên máy tính, máy in, máy chủ và các thiết bị khác đang hoạt động trong mạng gia đình hoặc tổ chức. Điểm truy cập, trong trường hợp này, cho phép kết nối các thiết bị mà không cần sử dụng dây cáp.
Bên cạnh đó, bộ định tuyến hoạt động như một nhà điều phối, kết nối mạng với các mạng khác. Khi dữ liệu được gửi qua mạng, nó sẽ được định tuyến tới điểm kết nối ổn định nhất để tiếp tục truyền.
Mặc dù công tắc và bộ định tuyến có nhiều điểm khác biệt, điểm khác biệt quan trọng nhất là cách chúng xác định thiết bị cuối cùng. Cụ thể, công tắc ở lớp 2 chỉ xác định duy nhất một thiết bị dựa trên địa chỉ MAC đã được ghi sẵn. Trong khi đó, bộ định tuyến ở lớp 3 xác định kết nối mạng của thiết bị dựa trên địa chỉ IP.
Khi sử dụng mạng máy tính, có một số điều quan trọng cần lưu ý:
-
Bảo mật thông tin cá nhân: Hãy luôn đảm bảo rằng thông tin cá nhân của bạn được bảo vệ. Sử dụng mật khẩu mạnh và hạn chế chia sẻ thông tin quá mức cần thiết.
-
Cập nhật phần mềm và ứng dụng: Luôn giữ các phần mềm, ứng dụng và hệ điều hành của bạn cập nhật để đảm bảo tính bảo mật và khắc phục các lỗ hổng.
-
Firewall và phần mềm diệt virus: Sử dụng phần mềm firewall và chương trình diệt virus để bảo vệ máy tính khỏi các phần mềm độc hại.
-
Tránh truy cập các trang web không an toàn: Hạn chế truy cập vào các trang web không rõ nguồn gốc hoặc không có đáng tin cậy. Tránh tải xuống tập tin từ các nguồn không an toàn.
-
Không mở tài khoản hoặc cung cấp thông tin cá nhân trên các liên kết không tin cậy: Luôn kiểm tra tính xác thực của các trang web yêu cầu thông tin cá nhân.
-
Sử dụng kết nối bảo mật (SSL): Khi giao tiếp trực tuyến, hãy đảm bảo rằng kết nối được mã hóa bằng giao thức SSL để ngăn chặn các tấn công giữa.
-
Sao lưu dữ liệu quan trọng: Thực hiện việc sao lưu dữ liệu quan trọng thường xuyên để đề phòng trường hợp mất mát dữ liệu.
-
Kiểm soát truy cập mạng: Đảm bảo rằng chỉ những người cần thiết mới có quyền truy cập vào mạng của bạn.
-
Sử dụng mạng riêng ảo (VPN) khi kết nối từ nơi công cộng: Điều này giúp mã hóa kết nối của bạn và bảo vệ thông tin khỏi những người trung gian không mong muốn.
-
Kiểm tra hoạt động bất thường: Theo dõi các hoạt động trên mạng của mình và báo cáo ngay lập tức bất kỳ điều gì không bình thường.
Hi vọng rằng những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về các thành phần cơ bản của mạng máy tính và kiến thức trọng tâm liên quan đến lĩnh vực này.